ظرفیت پذیرش رشته‌ها و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی، هر ساله با انتشار دفترچه انتخاب رشته کنکور، برای کلیه رشته‌ها در گروه‌های آزمایشی تجربی، ریاضی، انسانی، زبان خارجه و هنر در دوره‌های مختلف مشخص می‌گردد. این دوره‌ها شامل دوره‌های روزانه، شبانه، فرهنگیان، غیرانتفاعی، مناطق محروم، پیام نور و آزاد می‌شود.
نحوه تعیین ظرفیت پذیرش رشته‌ها و دانشگاه‌ها
ظرفیت کد رشته‌محل‌های مختلف کنکور سراسری از طریق دفترچه انتخاب رشته مربوطه و معمولاً همزمان با آغاز فرآیند انتخاب رشته منتشر می‌شود. مطابق گفته‌های رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، تعیین ظرفیت دانشگاه‌ها به این صورت است که به دانشگاه‌ها فرصت داده می‌شود، به صورت سیستمی میزان ظرفیت مصوب شورای گسترش دانشگاه‌ها را وارد نمایند تا در دفترچه درج گردد و به ثبت برسد.
انواع دوره‌ها و ظرفیت‌های مربوطه
1. دوره‌های روزانه
ویژگی‌ها: این دوره‌ها شامل آموزش‌های رایگان و با کیفیت بالا در دانشگاه‌های دولتی است.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌های این دوره‌ها بسیار متنوع و بسته به دانشگاه و رشته متفاوت است.
2. دوره‌های شبانه (نوبت دوم)
ویژگی‌ها: آموزش‌ها مشابه دوره‌های روزانه است، اما با پرداخت شهریه.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌ها معمولاً کمتر از دوره‌های روزانه است.
3. دانشگاه فرهنگیان
ویژگی‌ها: آموزش معلمان و تربیت نیروهای آموزشی.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌ها بستگی به نیازهای وزارت آموزش و پرورش دارد.
4. دانشگاه‌های غیرانتفاعی
ویژگی‌ها: دانشگاه‌هایی که به صورت خصوصی و با دریافت شهریه فعالیت می‌کنند.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌ها متغیر و بسته به امکانات و تقاضا متفاوت است.
5. دانشگاه پیام نور
ویژگی‌ها: آموزش‌های از راه دور و نیمه‌حضوری.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌ها معمولاً بالاتر است و پذیرش بیشتری دارند.
6. دانشگاه آزاد اسلامی
ویژگی‌ها: دانشگاهی خصوصی با گستره وسیع رشته‌ها و دانشگاه‌ها در سراسر کشور.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌ها بسیار متنوع و بسته به رشته و واحد دانشگاهی متفاوت است.
7. دانشگاه‌های مناطق محروم
ویژگی‌ها: دانشگاه‌هایی که در مناطق کمتر توسعه‌یافته قرار دارند.
ظرفیت‌ها: ظرفیت‌ها معمولاً توسط دولت تعیین می‌شود تا به توسعه این مناطق کمک کند.
نکات مهم برای داوطلبان
1. مطالعه دقیق دفترچه انتخاب رشته
اطلاع از ظرفیت‌ها: لازم است داوطلبان کنکور در هر سال، با مطالعه دقیق دفترچه انتخاب رشته، از ظرفیت هر رشته‌محل اطلاع کسب نموده و با توجه به رتبه و تراز کسب‌شده خود در آزمون و براساس علایق خود، نسبت به انتخاب رشته، اقدام نمایند.
2. ملاحظه رتبه و تراز
مقایسه با ظرفیت‌ها: داوطلبان باید رتبه و تراز خود را با ظرفیت رشته‌محل‌های مختلف مقایسه کنند تا شانس قبولی خود را ارزیابی نمایند.
3. بررسی رشته‌های مشابه
گسترده‌سازی انتخاب‌ها: در صورتی که ظرفیت رشته‌محل مورد نظر کم باشد، داوطلبان می‌توانند رشته‌های مشابه و یا دانشگاه‌های دیگر را نیز در نظر بگیرند تا شانس قبولی خود را افزایش دهند.
نتیجه‌گیری
ظرفیت پذیرش رشته‌ها و دانشگاه‌های مختلف هر ساله از طریق دفترچه انتخاب رشته کنکور مشخص می‌شود و داوطلبان باید با مطالعه دقیق این دفترچه و بررسی رتبه و تراز خود، نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند. انتخاب آگاهانه و بررسی ظرفیت‌ها می‌تواند به داوطلبان کمک کند تا در رشته و دانشگاه مورد نظر خود پذیرفته شوند و آینده تحصیلی موفقی را برای خود رقم بزنند.