رشته مهندسی معماری یکی از رشته‌های مهم دانشگاهی است که در دانشکده‌های فنی و هنری تدریس می‌شود. این رشته دارای دو جنبه هنری و فنی است. دروس طراحی، زیبایی‌شناسی و نحوه زیباسازی حجم‌ها، نماها و پلان‌ها به جنبه هنری این رشته مربوط می‌شوند. از سوی دیگر، دروسی مانند سازه‌های بتنی و فلزی، مقاومت مصالح، ایستایی، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی به جنبه فنی این رشته تعلق دارند. در این رشته، دروس هنری اهمیت بیشتری داشته و دروس فنی و علمی در راستای پشتیبانی از دروس هنری تدریس می‌شوند.
اهداف و ویژگی‌های رشته مهندسی معماری
هدف از رشته مهندسی معماری، پرورش استعدادهای خلاق و انتقال دانش و مهارت‌های حرفه‌ای معماری است. این رشته به دنبال ساخت بناهای گوناگون در مقیاس بزرگ و کوچک بوده و هنر محصور کردن فضا را به دانشجویان آموزش می‌دهد. معماری، هنر آفرینش و خلق فضا است و هدف اصلی آن، طراحی ساختمان‌ها، سازماندهی محیط مصنوعی و شکل‌دهی به فضای زندگی انسان‌ها متناسب با ارزش‌ها و شرایط اجتماعی، اقتصادی و فنی جامعه است.
رشته مهندسی معماری برای چه کسانی مناسب است؟
معماری بیش از آنکه علم و تکنیک باشد، نیازمند ذوق، سلیقه و استعداد است. معمار باید بتواند طرح‌های فردی خود را با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت دهد و مجسمه‌ای کاربردی بسازد. دانشجویان این رشته علاوه بر توانمندی در طراحی و قدرت تجسم و خلاقیت، باید در درس ریاضی، به‌ویژه در هندسه، قوی باشند. درس های هندسه کاربردی، هندسه مناظر و مرایا، ریاضیات و آمار از جمله دروسی هستند که دانشجویان این رشته باید مطالعه کنند.
دروس رشته مهندسی معماری
دروس این رشته شامل موارد زیر است:
- مبانی نظری معماری
- آشنایی با معماری جهان
- برداشت از بناهای تاریخی
- آشنایی با معماری معاصر
- نقشه‌برداری
- تنظیم شرایط محیطی
- تأسیسات الکتریکی (نور و صدا)
- تأسیسات مکانیکی
- مقاومت مصالح و سازه‌های فلزی
- سازه‌های بتنی
- ایستایی
- متره و برآورد
- مدیریت و تشکیلات کارگاه
- مصالح ساختمانی
- ساختمان
- روستا
- طرح معماری
بازار کار رشته مهندسی معماری
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی معماری می‌توانند در زمینه‌های مختلفی فعالیت کنند:
- طراحی اولیه و اجرای پروژه‌ها
- نظارت بر عملیات‌های ساختمانی
- مدیریت و هماهنگی اجرای پروژه‌ها
- سرپرستی دفاتر مشاور معماری
- فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا
- اشتغال در سازمان‌های دولتی مانند شهرداری
- طراحی دکوراسیون داخلی
با داشتن مهارت و تجربه کافی، این رشته از بازار کار خوبی برخوردار است. فارغ‌التحصیلان می‌توانند در حوزه‌های معماری و ساختمان‌سازی مشغول به کار شوند و در شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی و دفاتر فنی و مهندسی مرتبط با ساختمان‌سازی استخدام شوند.
امکان تأسیس دفتر خصوصی
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی معماری می‌توانند در صورت داشتن سرمایه کافی و مجوز، دفتر معماری خصوصی خود را تأسیس کنند و یا به صورت پروژه‌ای با مؤسسات مختلف قرارداد ببندند. حوزه دیگری که فارغ‌التحصیلان می‌توانند در آن فعالیت کنند، طراحی و معماری داخلی است. همچنین برخی از مهندسان معماری با داشتن توانایی‌های مشابه مهندسان عمران، می‌توانند وظایف مهندس عمران را نیز انجام دهند. در حال حاضر، بازار کار این رشته در شهرهای بزرگ نسبت به شهرهای کوچک وضعیت بهتری دارد.