رشته مامایی یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین رشته‌های علوم پزشکی است که نقش حیاتی در مراقبت از زنان باردار و نوزادان دارد. فارغ‌التحصیلان این رشته، با تخصص و مهارت‌های خود، در روند زایمان و پس از آن نقش مؤثری ایفا می‌کنند. این رشته نیازمند صبر و حوصله بسیار است؛ چرا که ماما باید با صبر بسیار منتظر تولد نوزاد باشد و در شرایط سختی که زنان باردار در هنگام زایمان تجربه می‌کنند، با صبوری به آن‌ها کمک کند.
ویژگی‌ها و توانمندی‌های لازم برای موفقیت در رشته مامایی
صبوری و تحمل: رشته مامایی نیازمند افرادی است که بتوانند صبورانه با زنان باردار در طول روند زایمان همراهی کنند و شرایط سخت و گاه طولانی زایمان را با خونسردی مدیریت کنند.
مهر و محبت و احساس مسئولیت: داشتن مهر و محبت و احساس مسئولیت نسبت به مادران و نوزادان بسیار اهمیت دارد. ماماها باید با کودکان بسیاری برخورد کنند و مسئولیت بزرگ مراقبت از دو جان، یعنی مادر و کودک، را بر عهده دارند.
تحمل شب‌کاری و بیداری‌های طولانی: این رشته نیازمند توانایی تحمل شب‌کاری و بیداری‌های طولانی است. ماماها باید آماده باشند که در هر ساعت از شبانه‌روز در خدمت مادران باردار باشند.
مواجهه با صحنه‌های ناخوشایند: در روند کار ممکن است با صحنه‌های ناخوشایند و خونریزی‌های شدید مواجه شوند. بنابراین، داشتن قدرت تحمل و مواجهه با این شرایط ضروری است.
قدرت تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی: ماما باید بتواند در شرایط بحرانی که خطر مرگ برای مادر یا نوزاد وجود دارد، به سرعت تصمیم‌گیری کند و در شرایط استرس‌زا آرامش خود را حفظ کند.
پذیرش در رشته مامایی
دوره کاردانی: دوره کاردانی مامایی دو ساله است و داوطلبان براساس سوابق تحصیلی و بدون آزمون می‌توانند در دانشگاه‌های دولتی در مقطع کاردانی مامایی پذیرفته شوند. پذیرش در کاردانی رشته مامایی نیمه متمرکز است و پس از انجام مصاحبه مشخص می‌شود.
دوره کارشناسی: دوره کارشناسی مامایی چهار ساله است. در این دوره، درس‌های تئوری همراه با درس‌های عملی ارائه می‌شوند و دانشجویان از ترم دوم وارد بیمارستان‌ها می‌شوند و به طور عملی دروس را می‌آموزند.
دروس رشته مامایی
دروس علوم پایه: این دروس شامل سلول‌شناسی و بافت‌شناسی، ایمنی‌شناسی، فیزیولوژی، آسیب‌شناسی عمومی، نوزادان، بیماری‌های کودکان، اصول و فنون پرستاری و مامایی، جنین‌شناسی، بارداری و زایمان، بارداری طبیعی، ژنتیک و… است.
دروس عملی و کارآموزی: دانشجویان از ترم دوم باید واحدهای کارآموزی را در بیمارستان‌ها بگذرانند. هدف از کارآموزی، کسب مهارت در انجام وظایف ماما و آشنایی با محیط‌های عملی است.
طرح دوساله در رشته مامایی
گذراندن طرح دوساله در رشته مامایی برخلاف رشته‌هایی نظیر پزشکی و دندانپزشکی اجباری نیست و به صورت اختیاری و مازاد بر نیاز صورت می‌گیرد. فارغ‌التحصیلان می‌توانند پس از کسب مدرک خود به اختیار وارد طرح شوند و در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مشغول به کار شوند.
بازار کار و شرایط شغلی رشته مامایی
رشته مامایی یکی از مشاغلی است که بازار کار نسبتاً خوبی دارد. فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی مامایی می‌توانند در بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، کلینیک‌ها و درمانگاه‌ها، و کلیه مراکز درمانی دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند. همچنین، آن‌ها می‌توانند پس از انجام 75 زایمان طبیعی، با داشتن شماره نظام پزشکی، مطب خود را تأسیس کنند.
پست‌های مدیریتی و آموزشی: فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد می‌توانند در جایگاه سرپرست و مدیر بخش‌های مختلف درمانی و سوپروایزر آموزشی در بیمارستان‌ها و یا در پست‌های مدیریتی و ستادی در مراکز بهداشتی ـ درمانی مشغول به کار شوند.
فعالیت در طرح پزشک خانواده: بسیاری از ماماها در طرح پزشک خانواده به عنوان رابط سالمندان، کودکان و تغذیه مشغول به کار هستند. این نقش‌ها می‌توانند فرصت‌های شغلی بیشتری را برای فارغ‌التحصیلان مامایی فراهم کنند.
مشکلات و چالش‌های رشته مامایی
رشته مامایی چالش‌ها و مشکلات خاص خود را دارد. یکی از بزرگترین چالش‌ها، استرس شغلی بالای این رشته است. ماماها باید در مواقع پرتنش مانند زایمان و احیای نوزاد به سرعت و دقت عمل کنند. شیفتی بودن کار نیز از دیگر مشکلات این رشته است، به این معنی که ماماها باید آماده باشند در هر ساعت از شبانه‌روز و حتی در روزهای تعطیل در محل کار حاضر شوند.
نتیجه‌گیری
رشته مامایی یکی از رشته‌های حساس و پرمسئولیت علوم پزشکی است که نقش حیاتی در مراقبت از زنان باردار و نوزادان دارد. این رشته نیازمند افرادی با ویژگی‌های خاصی مانند صبوری، مهر و محبت، تحمل شب‌کاری و قدرت تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی است. با وجود چالش‌ها و سختی‌های این رشته، بازار کار آن نسبتاً خوب است و فارغ‌التحصیلان می‌توانند در بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، کلینیک‌ها و مراکز درمانی مختلف مشغول به کار شوند و نقش مؤثری در بهبود سلامت مادران و نوزادان ایفا کنند.